Interview: 'Kwetsbare Amsterdammer aansporen tot vitaal gedrag'
31-05-2021
Amsterdammers met een kwetsbare gezondheid aansporen om gezonder te leven. Dat is het doel van onderzoeksproject Mensen In Beweging (MiB), onderdeel van Urban Vitality vanuit de Hogeschool van Amsterdam. De focus ligt niet alleen op beweging en voeding, maar ook op slimme technologie. Wat is de toegevoegde waarde van technologie? En hoe verhoogt het de kwaliteit van leven?
‘Technologie moet mensen dienen’, aldus lector Digital Life Somaya Ben Allouch. ‘Het is niet meer dan een middel om een doel te bereiken. Je kunt tegenwoordig tegen apparaten praten, zoals tegen een mens. Wanneer je technologie op een juiste manier inzet en vormgeeft, zorg je ervoor dat mensen er langdurig gebruik van willen maken. Zo ondersteun je gedragsveranderingen.’
Ben Allouch promoveerde in 2008 aan de Universiteit Twente op de ontwikkeling, acceptatie en het gebruik van intelligente omgevingstechnologieën. In 2011 en 2012 was zij gastonderzoeker bij het Ambient Intelligence Research Lab van Stanford University. Inmiddels geeft ze leiding aan de onderzoeksgroep Digital Life en is ze bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam.
Mensen in Beweging
Mensen in Beweging (MiB) is een van de onderzoeksthema's waaraan Ben Allouch een grote bijdrage levert. Binnen het thema werken drie faculteiten samen: Bewegen, Sport en Voeding (FBSV), Digitale Media & Creatieve Industrie (FDMCI) en Gezondheid (FG). Ieder (deel)onderzoek start vanuit de driehoek voeding, creatieve technologie en sport & beweging.
Ben Allouch: ‘Vanuit deze driehoek ondersteunen we kwetsbare Amsterdammers, zodat ze zelfstandig een gezond en duurzaam beweeg- en voedingsgedrag ontwikkelen. Denk aan kwetsbare ouderen, maar ook aan peuters met overgewicht. Wanneer je één aspect uit de driehoek achterwege laat, mis je een belangrijk element uit de dagelijkse routine van een persoon. Minder kans op succes dus.'
Ze vervolgt: 'Technologie speelt tegenwoordig een belangrijke rol, omdat we gewoonweg onvoldoende professionals hebben om een-op-een bij mensen thuis te komen, ze te ondersteunen en te onderwijzen. Met technologie kun je in één keer een grote groep mensen bereiken. Wanneer je het op een inspirerende en aantrekkelijke manier vormgeeft, stimuleer je mensen en hou je ze óók op de lange termijn gemotiveerd. Bijvoorbeeld door het gebruik van spelelementen (gamification). Technologie verhoogt daarbij de kwaliteit van zorg. Denk aan een verpleegkundige die met een smart glass (een bril met ingebouwde technologie) een collega op afstand laat meekijken tijdens wondverzorging.’
Aansluiten bij behoeften
Vanuit haar lectoraat Digital Life onderzoekt Ben Allouch, samen met studenten en mede-onderzoekers, welke behoeften en eisen een doelgroep heeft. Kan een digitale toepassing ondersteuning bieden of speelt er een andere vraag? ‘De ene keer blijkt een robot of een wearable een goed middel. De andere keer een digitaal e-healthplatform. De context waarin mensen zich bevinden, speelt een belangrijke rol hierin. Dat soort elementen nemen we allemaal mee in ons onderzoek.’
Momenteel werkt ze onder meer aan twee grote projecten binnen MiB: SO-NUTS en de ontwikkeling van een modulair online platform. ‘SO-NUTS richt zich op mensen die met pensioen gaan. Veel mensen worden, door een veranderd dagritme, zwaarder en verliezen spiermassa en conditie. Ons doel is een effectieve, duurzame e-healthinterventie ontwikkelen. Zowel gericht op voeding als op beweging. Dit doen we samen met een grote groep internationale wetenschappers, onder meer uit Spanje en Oostenrijk. Mijn taak is mede-onderzoeken wat mensen nodig hebben aan technologische ondersteuning en hoe dit eruit moet en kan zien.’
Het modulair online platform is een online omgeving waarop onderzoekers gemakkelijk diverse modules kunnen plaatsen. ‘Zij hoeven niet keer op keer een nieuwe basisapplicatie te ontwikkelen. Gebruikers kunnen het platform straks bereiken via een computer of een app. Zij kunnen er informatie opzoeken of voedingsadvies vinden. Ook staan er ondersteunende trainingsprogramma’s op. De modules moeten bezoekers stimuleren om samen te bewegen en gezonde keuzes te maken.’
Komend najaar moet het prototype van het platform gereed zijn. ‘Er werken studenten van verschillende opleidingen aan mee. ICT’ers ondersteunen bij het ontwikkelen, studenten Communicatie, Media en Design analyseren aan welke eisen het platform moet voldoen. En studenten van gezondheidsopleidingen gaan onderzoeken wat professionals nodig hebben voor tweezijdige communicatie.’
Heel veel inzicht
Wat al dat onderzoek heeft opgeleverd? Ben Allouch: ‘Meer inzicht in hoe de praktijk eruitziet en waar mensen behoefte aan hebben. Een recent afgerond project – VITAMINE – leerde ons bijvoorbeeld dat ouderen enorm gebaat zijn bij een goede vorm van ‘blended care’. Voor hen ontwikkelden we een online platform met beweeglessen. Daarnaast werden zij begeleid door een student-coach van de opleiding Voeding en Diëtetiek, die hen stimuleerde, motiveerde en hielp herinneren aan trainingsmomenten. Je moet per doelgroep heel goed duidelijk hebben welke elementen nodig zijn om een interventie tot een succes te maken. Voor deze doelgroep werkte de combinatie van technologie en een menselijke coach.'
'Een goede samenwerking vanuit de verschillende vakgebieden, voeding, creatieve technologie en beweging, is heel belangrijk. Gelukkig leren we elkaars ‘taal’ steeds beter spreken. En doordat er onderzoekers en studenten meewerken aan de verschillende onderzoeken, krijgen zij het belang van interdisciplinair onderzoek al vroeg mee.’ Persoonlijk maakt Ben Allouch iets vaker andere keuzes op het gebied van gezondheid. ‘Ik sta meer achter mijn bureau. En als we met het team iets vieren, komen er eerder gezonde traktaties op tafel. Al heb ik inmiddels van mijn collega’s geleerd dat alles mag, ook de chocoladetaart. Als het maar in balans blijft.’
NB. Dit interview is tevens verschenen op de website van Urban Vitality van de Hogeschool van Amsterdam.