Digital Life aan tafel bij SPUI25: ‘Van Tekentafel tot Praktijk’
28-10-2020
Co-Creatie voor welzijn in tijden van Covid-19
Vanuit de creatieve industrie wordt druk gezocht naar oplossingen voor de uitdagingen van deze tijd met behulp van digitale middelen. Maar op welke manier kun je überhaupt gebruikersgericht ontwerp en onderzoek doen met de doelgroep nu face-to-face onderzoek minder mogelijk is?
Hoe doe je bijvoorbeeld onderzoek met ouderen op afstand? Hoe zorg je er bijvoorbeeld voor dat iemand met een visuele beperking weet of de gesprekspartner wel 1,5 meter afstand houdt? Via welke weg garandeer je dat iedereen een stem en grip heeft op dataverzameling en een technologie als de coronamelder? In het kader van het Co-Well project (geleid door dr Marije Kanis) werd met enkele experts, onder wie onderzoeker Joey van der Bie van Digital Life, op dinsdagmiddag 27 oktober het belang van ‘co-creatie’ in onze nieuwe situatie beschouwd.
De SPUI25 bijeenkomst
Bijna 60 deelnemers waren online aanwezig bij de bijeenkomst ‘Van Tekentafel tot Praktijk’, georganiseerd door SPUI25 in samenwerking met de Hogeschool van Amsterdam in het kader van het ACIN Co-Well project. De opzet van deze SPUI25 serie is om te zien waar academisch en praktijkgericht onderzoek elkaar vinden in relatie tot maatschappelijk relevante thema’s. En wat kunnen we hierin van elkaar leren?
Het centrale thema op 27 oktober was: ‘Werken aan welzijn in coronatijd’.
Dominique van Ratingen, programma directeur van ACIN – het Amsterdam Creative Industries Network, Centre of Expertise van de creatieve industrie, trad op als moderator.
Co-creatieve methoden voor welzijn op afstand
De meeting vond plaats in het kader van het Co-Well project, dat met ACIN middelen mogelijk is gemaakt.
Vanwege corona -en de 1,5 m samenleving- zijn fysiek onderzoek en co-creatie lastig geworden. Co-Well houdt zich zodoende bezig met het ontwikkelen van co-creatieve methoden voor welzijn op afstand. Hoe kan digitale technologie creatief worden ingezet om het welzijn van mensen op afstand te verbeteren?
Participatie rondom Co-Well
In de huidige coronatijd is het lastig om onderzoek uit te blijven voeren op de manier zoals iedereen gewend was, in nauw contact met de doelgroep zelf. Wereldwijd doemt dit probleem op bij onderzoekers en creators op het gebied van mens-machine interactie. Ook voor mensen met een visuele beperking, waar spreker Joey uit zijn eerdere onderzoek EyeBeacons veel ervaring mee heeft, is het heel lastig om in de 1,5 m samenleving zonder angst te functioneren en voldoende afstand te houden.
Voor het Co-Well project wordt er samengewerkt met studenten uit diverse richtingen, voor de ontwikkeling van verschillende nuttige methodes en tools, zoals:
- Een module op je telefoon danwel online om na te kunnen gaan of je zelf nog altijd op 1,5 m afstand bent van andere mensen (minor Zorgtechnologie)
- Een hanger met magneten waarmee de telefoon op de borstkas gedragen kan worden en automatisch de app kan opstarten (minor zorgtechnologie)
- Ontwikkeling van on-line adviestools voor activiteiten waar je blij van wordt voor diverse groepen gebruikers (HBO-ICT opleiding Entreprise Web Application)
- Ontwikkeling en evaluatie van een activiteiten toolkit voor onderzoek naar fysiek en mentaal welzijn op afstand (minor Designing User Research en Zorgtechnologie)
De laatste is een voorbeeld van een nieuwe methodiek om onderzoek op afstand te doen met ouderen -juist ook in corona tijd- , recent ontwikkeld onder leiding van Marije Kanis met CMD studenten Designing User Research en in samenwerking met het lectoraat Oefentherapie. In de toolkit zit een speciaal activiteitendagboekje ‘One week in the life of ……’, activiteitenkaartjes, een folder met Tips en tricks voor (digitaal) bewegen en een beweegband om meer inzicht te krijgen in de wensen en behoeftes van ouderen.
In het kader van het Co-Well project wordt deze co-creatie toolkit nu met vijf studenten zorgtechnologie verder doorontwikkeld en geëvalueerd met professionals voor fysiek en mentaal welzijn.
Ten slotte staan op de Co-Well showcase connectedcreative.nl nog diverse andere manieren en inspiratie om samen creatief te zijn in tijden van Covid-19.
Innovatie en co-creatie bij Bartiméus
Als tweede spreker was Paul de Nooij aanwezig, innovatiespecialist bij Bartiméus, een zorg- en expertise-organisatie gericht op mensen die leven met een visuele beperking. Paul heeft een navigatie-app ontwikkeld voor slechtzienden, waarbij eveneens het dilemma van COVID-19 actueel is. Bartiméus is gewend om via co-creatie intensief samen te werken met de gebruikers van hun app. Daarvoor moeten nu noodgedwongen nieuwe manieren gevonden worden.
CORONAMELDER-APP
Tot slot sprak Maike Klip, zij is digitaal strateeg en ontwerper bij Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Sinds afgelopen zomer is ze betrokken bij de coronamelder-app, die in opdracht van de overheid met verschillende partijen is ontwikkeld. De vraag: Hoe ontwikkel je een app die aansluit bij de behoeftes van een paar miljoen mensen? De ontwerpers en ontwikkelaars van Co-Well partner Code4NL maakten belangrijk deel uit om participatie en open samenwerking hierin te bevorderen.
De coronamelder spoort mensen op die met corona besmet zijn: bij wie ben je in de buurt geweest en hoe groot is jouw kans op besmetting? Hierbij wordt bluetooth ingezet. De corona-app download je op je telefoon, die je vervolgens laat aanstaan. Er zijn al 3,5 mln downloads van de app, die je ook kunt aanwenden om mensen te laten weten als je corona hebt.
Het onderzoek en ontwerp richting prototypes verliep online, met inzet van diverse gebruikerspanels. Deze mensen konden vanuit hun thuisomgeving -op afstand- vertellen over hun eigen situatie, ervaringen en behoeftes. Later is er ook een coronaproof usability lab ingezet. Alle data zijn online openbaar beschikbaar gesteld, waardoor mede dankzij Code4NL de co-creatie landelijk op gang kwam. Met als uitgangspunt: de gebruiker (de ‘ervaringsdeskundige’), waar en wie dan ook, is de expert.
UITDAGINGEN EN OPLOSSINGEN
Welke uitdagingen liggen er nog voor betere co-creatie en creatieve samenwerking op afstand? We vallen vooralsnog veel terug op methodieken die we al kennen: interviews, videobellen en dergelijke. Maar we hebben ook andere dynamische en rijkere methodieken nodig. De methodes van nu 'op afstand' als videobellen bieden soms ook voordelen, zoals nieuwe persoonlijke kijkjes in de huiskamer van de ander, in plaats van in een steriele testomgeving. Dit brengt de onderzoeker en ontwerper eigenlijk dichterbij de gebruiker.
Het inzetten van je telefoon -hardware- zou een digitaal middel kunnen zijn, dat wellicht een oplossing biedt. Een ander idee is om meerdere casussen van co-creatie te bekijken met verschillende groepen, om van de verschillende aanpakken te leren.
Al met al is en blijft ‘co-creatie in het nieuwe normaal’ een actueel thema waar we nog veel ervaring mee gaan opdoen!
Je kunt hier de gehele uitzending terug kijken.